काठमाडौं, कार्तिक १२
आजभोली नेपाली भाषाका कम्प्युटराईजड लेखनमा नेपली(युनिकोड )को सही तरीकाले प्रयोग भएको पाईदैन । कम्प्युटराईजड लेखनमा लगातार भईरहेको गलत अक्षरको प्रयोगले नेपाली भाषाका असली अक्षरहरुलाई नै ओझेलमा पारेको छ । फलतः ‘मोरङ्ग,र्‍याली, विद्यार्थी’ जस्ता शब्दहरु ‘मोरङ,र्याली र विद्‍यार्थी’ मा परिणत भएका छन् । यी बाहेक पनि थुप्रै असली शब्दहरु अपभ्रंशमा परिसकेको जानकारहरु बताउँछन् ।
नेपाली व्याकरणका ज्ञाताहरुले पनि कम्प्युटरबाट लेखिएका धेरै शब्दहरु लेखाईमा सही नहुने गरेको बताएका छन् । ज्ञाता भन्छन् “शब्द निर्माण्को क्रममा ‘वि + द् + या + र्थी’ मिलेर ‘विद्यार्थी’ बन्ने हो । तर लेख्दा ‘विद्यार्थी’ नै लेख्नु पर्छ ‘विद्‍यार्थी’ लेख्न पाइन्दैन् ”

युनिकोडमा केहि अक्षरहरु लेख्न निकै कठिन हुने भएकाले टाईपीस्टहरुले सजिलैसँग किर्बोडमा उपलब्ध हुने शब्दहरुको प्रयोग गर्ने गरेको आईटि प्रशिक्षक साबीर अंसारी बताउँछन् ।

ADVERTISEMENT

“ङ्ग ,  ‘र्‍’ (आधि र) , ‘द्या’ , लगाएत थुप्रै शब्दहरु किर्बोडमा भेट्नै ग्राहो हुन्छ र त्यसको विकल्पमा टाइपीस्टहरुले ‘ङ’, माथि धार्का तानिएको आधि र  , ‘द्या’ को सट्टामा ‘द्‍या’ को प्रयोग गर्ने गरेका छन् ” साबीर भन्छन् “यो ज्ञानको कमीले हो, टाईपीङको पुर्ण ज्ञान भएकाले शुद्ध शब्द सही तारिकाले लेख्न सक्छन् ”
विराटनगरस्थित मनिपाल इन्सटिच्युटका संचालक समेत रहेका सबीरले आफ्नो ईन्टिच्युटमा नेपाली टाइपिङको सिक्न चाहनेहरुलाई निशुल्क क्लास समेत संचालन गरेका छन् । उनी भन्छन् “राष्ट्रय भाषा टाइपीङ गर्न सिकाउनु हाम्रो लागी पनि गौरबको विषय हो, साेही कारण मनिपाल इन्सिटिच्युटका सबै प्याकेजमा नेपाली टाइपीङ निशुल्क गरिएको छ ”
आजभोली नेपाल सरकारका निकायहरुले जारी गर्ने पत्रहरुमा पनि प्रशस्तै युनिकोडका त्रुत्रिहरु भेटिन्छन् । सरकारी निकायबाट दिइने नागरिता, विभिन्न चिज लाईसन्स , प्रमाणपत्र तथा अन्य पत्रहरुमा पनि यस्तो खल्का त्रुटि भेट्टिने गरेको छ ।