०३ साउन २०८२, शुक्रबार
18-07-2025 , Fri
Gold Silver Price (27 ASAR 2082, FRI)
Fine Gold 1 Tola NRs. 192300
Silver 1 Tola Nrs. 2235

‘मोरङ्ग’ बन्यो ‘मोरङ’ : नेपाली युनिकोड छैन सजिलो

विराटनगरमा निशुल्क नेपाली टाईपीङ सिकउँदै छन् साबीर
Logo
प्रकाशित मंगलबार, कार्तिक १२, २०७६

काठमाडौं, कार्तिक १२
आजभोली नेपाली भाषाका कम्प्युटराईजड लेखनमा नेपली(युनिकोड )को सही तरीकाले प्रयोग भएको पाईदैन । कम्प्युटराईजड लेखनमा लगातार भईरहेको गलत अक्षरको प्रयोगले नेपाली भाषाका असली अक्षरहरुलाई नै ओझेलमा पारेको छ । फलतः ‘मोरङ्ग,र्‍याली, विद्यार्थी’ जस्ता शब्दहरु ‘मोरङ,र्याली र विद्‍यार्थी’ मा परिणत भएका छन् । यी बाहेक पनि थुप्रै असली शब्दहरु अपभ्रंशमा परिसकेको जानकारहरु बताउँछन् ।
नेपाली व्याकरणका ज्ञाताहरुले पनि कम्प्युटरबाट लेखिएका धेरै शब्दहरु लेखाईमा सही नहुने गरेको बताएका छन् । ज्ञाता भन्छन् “शब्द निर्माण्को क्रममा ‘वि + द् + या + र्थी’ मिलेर ‘विद्यार्थी’ बन्ने हो । तर लेख्दा ‘विद्यार्थी’ नै लेख्नु पर्छ ‘विद्‍यार्थी’ लेख्न पाइन्दैन् ”

प्रशिक्षक साबीर

युनिकोडमा केहि अक्षरहरु लेख्न निकै कठिन हुने भएकाले टाईपीस्टहरुले सजिलैसँग किर्बोडमा उपलब्ध हुने शब्दहरुको प्रयोग गर्ने गरेको आईटि प्रशिक्षक साबीर अंसारी बताउँछन् ।

“ङ्ग ,  ‘र्‍’ (आधि र) , ‘द्या’ , लगाएत थुप्रै शब्दहरु किर्बोडमा भेट्नै ग्राहो हुन्छ र त्यसको विकल्पमा टाइपीस्टहरुले ‘ङ’, माथि धार्का तानिएको आधि र  , ‘द्या’ को सट्टामा ‘द्‍या’ को प्रयोग गर्ने गरेका छन् ” साबीर भन्छन् “यो ज्ञानको कमीले हो, टाईपीङको पुर्ण ज्ञान भएकाले शुद्ध शब्द सही तारिकाले लेख्न सक्छन् ”
विराटनगरस्थित मनिपाल इन्सटिच्युटका संचालक समेत रहेका सबीरले आफ्नो ईन्टिच्युटमा नेपाली टाइपिङको सिक्न चाहनेहरुलाई निशुल्क क्लास समेत संचालन गरेका छन् । उनी भन्छन् “राष्ट्रय भाषा टाइपीङ गर्न सिकाउनु हाम्रो लागी पनि गौरबको विषय हो, साेही कारण मनिपाल इन्सिटिच्युटका सबै प्याकेजमा नेपाली टाइपीङ निशुल्क गरिएको छ ”
आजभोली नेपाल सरकारका निकायहरुले जारी गर्ने पत्रहरुमा पनि प्रशस्तै युनिकोडका त्रुत्रिहरु भेटिन्छन् । सरकारी निकायबाट दिइने नागरिता, विभिन्न चिज लाईसन्स , प्रमाणपत्र तथा अन्य पत्रहरुमा पनि यस्तो खल्का त्रुटि भेट्टिने गरेको छ ।

कमेन्ट गर्नुहोस्
सम्बन्धित

विराटनगर, असार २० गते । विज्ञान संकायतर्फ नेपालकै उत्कृष्ट मानिने विराटनगरको अरनिको कलेजले भर्नाका लागि नयाँ नियम लागू गरेको छ। कलेजले ‘जुन विद्यार्थी पहिले भर्ना लिन्छ, उसले पढ्न पाउने’ नियम अनुसार भर्ना प्रक्रिया सुरु गरेको छ। शैक्षिक सत्र २०८२/०८३ का लागि कक्षा ११ मा विज्ञान संकाय तर्फ एक हजार विद्यार्थी भर्ना लिने तयारी पूरा गरेको […]

विराटनगर, असार २० । निजी कलेजहरूलाई समेत चुनौती दिँईरहेकाे देशकै शीर्ष सरकारी विद्यालयहरूमध्ये पर्ने विराटनगरकाे पोखरीया विद्यालयले शुक्रवार कक्षा ११ को पहिलो चरणको प्रवेश परीक्षा सफलतापूर्वक सञ्चालन गरेको छ। प्रवेश परीक्षामा विज्ञान (Science) विषयमा २६० जना र व्यवस्थापन (Management) विषयमा १५५ जना गरी कुल ४१५ जना विद्यार्थीहरूले सहभागिता जनाएका छन्। सरकारी विद्यालयको प्रवेश परीक्षामा यो […]

विराटनगर, असार २० । गुणस्तरीय शिक्षाका लागि प्रसिद्ध विराटनगर महानगरपालिका-७ स्थित मेरिल्याण्ड कलेजले बिहीबार ऐतिहासिक कदम चाल्दै पहिलो पटक विज्ञान विषयको प्रवेश परीक्षा सञ्चालन गर्‍यो। जसमा  कुल ४७७ जना विद्यार्थीहरूले सहभागिता जनाए। कलेजका प्रिन्सिपल लक्ष्मण ढकालले विज्ञान संकायमा विद्यार्थीहरूको उत्साहजनक सहभागिताले कलेज व्यवस्थापनमा थप उत्साह भरेको भएको प्रतिक्रिया दिनुभयो। “हाम्रो संस्थाले पहिलो पटक विज्ञान विषयमा […]