१९ आषाढ २०८२, बिहिबार
03-07-2025 , Thu
Gold Silver Price (12 ASAR 2082, THUR)
Fine Gold 1 Tola NRs. 192800
Silver 1 Tola Nrs. 2190

‘मोरङ्ग’ बन्यो ‘मोरङ’ : नेपाली युनिकोड छैन सजिलो

विराटनगरमा निशुल्क नेपाली टाईपीङ सिकउँदै छन् साबीर
Logo
प्रकाशित मंगलबार, कार्तिक १२, २०७६

काठमाडौं, कार्तिक १२
आजभोली नेपाली भाषाका कम्प्युटराईजड लेखनमा नेपली(युनिकोड )को सही तरीकाले प्रयोग भएको पाईदैन । कम्प्युटराईजड लेखनमा लगातार भईरहेको गलत अक्षरको प्रयोगले नेपाली भाषाका असली अक्षरहरुलाई नै ओझेलमा पारेको छ । फलतः ‘मोरङ्ग,र्‍याली, विद्यार्थी’ जस्ता शब्दहरु ‘मोरङ,र्याली र विद्‍यार्थी’ मा परिणत भएका छन् । यी बाहेक पनि थुप्रै असली शब्दहरु अपभ्रंशमा परिसकेको जानकारहरु बताउँछन् ।
नेपाली व्याकरणका ज्ञाताहरुले पनि कम्प्युटरबाट लेखिएका धेरै शब्दहरु लेखाईमा सही नहुने गरेको बताएका छन् । ज्ञाता भन्छन् “शब्द निर्माण्को क्रममा ‘वि + द् + या + र्थी’ मिलेर ‘विद्यार्थी’ बन्ने हो । तर लेख्दा ‘विद्यार्थी’ नै लेख्नु पर्छ ‘विद्‍यार्थी’ लेख्न पाइन्दैन् ”

प्रशिक्षक साबीर

युनिकोडमा केहि अक्षरहरु लेख्न निकै कठिन हुने भएकाले टाईपीस्टहरुले सजिलैसँग किर्बोडमा उपलब्ध हुने शब्दहरुको प्रयोग गर्ने गरेको आईटि प्रशिक्षक साबीर अंसारी बताउँछन् ।

“ङ्ग ,  ‘र्‍’ (आधि र) , ‘द्या’ , लगाएत थुप्रै शब्दहरु किर्बोडमा भेट्नै ग्राहो हुन्छ र त्यसको विकल्पमा टाइपीस्टहरुले ‘ङ’, माथि धार्का तानिएको आधि र  , ‘द्या’ को सट्टामा ‘द्‍या’ को प्रयोग गर्ने गरेका छन् ” साबीर भन्छन् “यो ज्ञानको कमीले हो, टाईपीङको पुर्ण ज्ञान भएकाले शुद्ध शब्द सही तारिकाले लेख्न सक्छन् ”
विराटनगरस्थित मनिपाल इन्सटिच्युटका संचालक समेत रहेका सबीरले आफ्नो ईन्टिच्युटमा नेपाली टाइपिङको सिक्न चाहनेहरुलाई निशुल्क क्लास समेत संचालन गरेका छन् । उनी भन्छन् “राष्ट्रय भाषा टाइपीङ गर्न सिकाउनु हाम्रो लागी पनि गौरबको विषय हो, साेही कारण मनिपाल इन्सिटिच्युटका सबै प्याकेजमा नेपाली टाइपीङ निशुल्क गरिएको छ ”
आजभोली नेपाल सरकारका निकायहरुले जारी गर्ने पत्रहरुमा पनि प्रशस्तै युनिकोडका त्रुत्रिहरु भेटिन्छन् । सरकारी निकायबाट दिइने नागरिता, विभिन्न चिज लाईसन्स , प्रमाणपत्र तथा अन्य पत्रहरुमा पनि यस्तो खल्का त्रुटि भेट्टिने गरेको छ ।

कमेन्ट गर्नुहोस्
सम्बन्धित

काठमाडौं, १४ असार । राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) को नजिता सार्वजनिक गरेको छ । आज (शुक्रबार) बसेको बोर्डको बैठकले नतिजा सार्वजनिक गर्नेबारे निर्णय गरेको थियो । गत चैत ७ गतेबाट सञ्चालन भएको एसईई परीक्षामा नियमिततर्फ ४ लाख ३१ हजार ४६६ र ग्रेड वृद्धितर्फ ६७ हजार ७१५ गरी जम्मा ४ लाख ९९ हजार […]

विराटनगर २८ जेठ : विराटनगर महानगरपालिकाले केही दिनदेखि बढेको अत्यधिक गर्मीलाई मध्यनजर गर्दै महानगरभित्र सञ्चालित सम्पूर्ण विद्यालयहरूलाई तीन दिनका लागि बन्द गर्न निर्देशन दिएको छ। प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत रामप्रसाद ढुंगेलले एक सूचनामार्फत जेठ २८ देखि ३० गतेसम्म विद्यालयमा पठनपाठन बन्द गराउन आग्रह गरेका हुन् । महानगरपालिकाद्वारा विद्यालयहरूलाई पठाइएको पत्रमा भनिएको छ,’प्रस्तुत विषयमा केही दिनदेखि बढेको अत्यधिक […]

विराटनगर, जेठ ७ समाेबार विराटनगरको सगरमाथा सेकेन्डरी बोर्डिङ स्कूलले नयाँ शैक्षिक सत्र २०८२ मा भर्ना भएका ३२३ जना नवआगन्तुक विद्यार्थीहरूलाई स्वागत गर्दै सबै कक्षाका मनिटर चयन गरेको छ।